قضا وقدر از دیدگاه امام حسین علیه السلام
حسن بن ابی الحسن بصری نامه ای به امام حسین(علیه السلام) نوشت و در آن از قضاء و قدر الهی پرسید، امام(علیه السلام) اینگونه پاسخ دادند:
خداوند بر بندگانش توانائی و نیرومندی عطا فرموده تا فرامینش را به اجرا نهند و از آنچه نهی فرموده، روی گردانند، سپاس خدایی را که بندگانش را بر انجام اوامر خود نیرومند و توانا کرده و با این توان و نیرو اوامر و نواهی او را بجای می آورند و آنان را که قدرت عمل و یا قدرت ترک ندارند معذور دانسته است
آنچه در مفهوم قدر به تو شرح می دهم پیروی کن که شرحی این چنین از جمله ویژگی هایی است که به ما اهل بیت عنایت شده است.
هرکس به قدر ایمان نیاورد و نیکی و بدی آن را نپذیرد به خداوند کفر ورزیده است، و هرکس گناهان خود را به حساب خداوند بگذارد افترائی بس بزرگ به خدا بسته است، خداوند مردم را به جبر و اکراه به اطاعت خود وا نمی دارد و آنان را به زور بر معصیت خود بر نمی انگیزد.
ولی بندگان هم درانتخاب راه زندگی به حال خود رها نشده اند، بلکه هرچه بندگان دارند خداوند مالک آن ها است، و بر آنچه بندگانش را توان بخشیده مسلط وقادر می باشد.
اگر بندگان به اطاعت خدا گردن نهند خداوند هرگز مانع اطاعت آنها نخواهد شد، و اگر گناه و معصیت پیشه کنند، اگر خدا خواست بر آنها منت می نهد و میان آنها و گناه سدی ایجاد می کند.
و اگر از گناه بازنداشت اینگونه نیست که خداوند آنان را بر انجام گناه مجبورشان ساخته است، بلکه خداوند پس از ارشاد و راهنمایی و اتمام حجت، آزادی و امکان هرعمل را به آنان داده است، خدا بر بندگان خود راهی نهاده است که بتوانند اوامر و دستورات او را انجام دهند، و منهیات او را ترک نمایند.
خداوند بر بندگانش توانائی و نیرومندی عطا فرموده تا فرامینش را به اجرا نهند و از آنچه نهی فرموده، روی گردانند، سپاس خدایی را که بندگانش را بر انجام اوامر خود نیرومند و توانا کرده و با این توان و نیرو اوامر و نواهی او را بجای می آورند و آنان را که قدرت عمل و یا قدرت ترک ندارند معذور دانسته است.(7)
و طبق این روایت می توان گفت که قضاء و قدر الهی به اراده و اختیار انسان تعلق گرفته است. نه این که خداوند افراد را مجبور و بی اختیار بکند.
برگرفته از کتاب فرهنگ سخنان امام حسین (ع)، محمد دشتی صفحه 520